• နီဘန်နာ (၄)

ကမ္ဘာ့ဆီးချိုရောဂါနေ့

ကမ္ဘာ့ဆီးချိုရောဂါနေ့

ကမ္ဘာ့ဆီးချိုရောဂါနေ့ကို ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့နှင့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ဆီးချိုသွေးချိုမဟာမိတ်အဖွဲ့တို့က ၁၉၉၁ ခုနှစ်တွင် ပူးပေါင်းကျင်းပခဲ့ပါသည်။ ၎င်း၏ရည်ရွယ်ချက်မှာ ဆီးချိုရောဂါကို ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အသိပညာနှင့် အသိပညာပေးရန်အတွက်ဖြစ်သည်။၂၀၀၆ ခုနှစ် နှောင်းပိုင်းတွင် ကုလသမဂ္ဂသည် “ကမ္ဘာ့ဆီးချိုရောဂါနေ့” ဟူသောအမည်ကို ၂၀၀၇ ခုနှစ်မှ “ကုလသမဂ္ဂဆီးချိုရောဂါနေ့” အဖြစ် တရားဝင်ပြောင်းလဲရန် ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ချမှတ်ခဲ့ပြီး ပညာရှင်များနှင့် ပညာရေးဆိုင်ရာ အပြုအမူများကို နိုင်ငံတိုင်း၏ အစိုးရများ၏ အမူအကျင့်အဖြစ် မြှင့်တင်ပေးရန် အစိုးရများကို တိုက်တွန်းခဲ့သည်။ ဆီးချိုရောဂါထိန်းချုပ်ရေးနှင့် ဆီးချိုရောဂါအန္တရာယ်ကို လျှော့ချရန် လူ့အဖွဲ့အစည်း၏ ကဏ္ဍအားလုံး၊ယခုနှစ် အရောင်းမြှင့်တင်ရေး လှုပ်ရှားမှု၏ ဆောင်ပုဒ်မှာ "အန္တရာယ်များကို နားလည်ပါ၊ တုံ့ပြန်မှုများကို နားလည်ပါ"။

ကမ္ဘာပေါ်ရှိ နိုင်ငံတိုင်းလိုလိုတွင် ဆီးချိုရောဂါဖြစ်ပွားမှုနှုန်း မြင့်တက်လာသည်။ဤရောဂါသည် မျက်စိကွယ်ခြင်း၊ ကျောက်ကပ်ပျက်ခြင်း၊ ဖြတ်တောက်ခံရခြင်း၊ နှလုံးရောဂါနှင့် လေဖြတ်ခြင်းတို့ကို ဖြစ်စေသော အဓိကအကြောင်းအရင်းဖြစ်သည်။ဆီးချိုရောဂါသည် လူနာများ သေဆုံးရခြင်း၏ အရေးအကြီးဆုံး အကြောင်းရင်းတစ်ခုဖြစ်သည်။အေအိုင်ဒီအက်စ် (HIV/AIDS) ကြောင့် သေဆုံးရသည့် လူနာအရေအတွက်သည် နှစ်စဉ်နှင့် ညီမျှသည်။

စာရင်းဇယားများအရ ကမ္ဘာပေါ်တွင် ဆီးချိုဝေဒနာရှင် သန်း 550 ရှိပြီး ဆီးချိုရောဂါသည် လူသားများ၏ ကျန်းမာရေး၊ လူမှုရေးနှင့် စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို အန္တရာယ်ဖြစ်စေသည့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာပြဿနာဖြစ်လာသည်။ဆီးချိုဝေဒနာရှင် စုစုပေါင်း ဦးရေဟာ နှစ်စဉ် ၇ သန်းကျော် တိုးလာပါတယ်။အကယ်၍ ကျွန်ုပ်တို့သည် ဆီးချိုရောဂါကို အဆိုးမြင်စွာ ကုသပါက နိုင်ငံအများအပြားရှိ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုဝန်ဆောင်မှုများကို ခြိမ်းခြောက်နိုင်ပြီး ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများ၏ စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို ဝါးမြိုသွားနိုင်ပါသည်။”

သင့်လျော်သောအစားအစာ၊ ပုံမှန်လေ့ကျင့်ခန်း၊ ကျန်းမာသောကိုယ်အလေးချိန်နှင့် ဆေးလိပ်သောက်ခြင်းကို ရှောင်ကြဉ်ခြင်းကဲ့သို့သော ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်သောနေထိုင်မှုပုံစံသည် အမျိုးအစား ၂ ဆီးချိုရောဂါဖြစ်ပွားမှုနှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို ကာကွယ်ပေးပါသည်။

ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့မှ အဆိုပြုထားသော ကျန်းမာရေး အကြံပြုချက်များ-
1. အစားအသောက်- အစေ့အဆန်များ၊ ပိန်သောအသားနှင့် ဟင်းသီးဟင်းရွက်များကို ရွေးချယ်ပါ။သကြားနှင့် ပြည့်ဝဆီများ (ဥပမာ ခရင်မ်၊ ဒိန်ခဲ၊ ထောပတ်) စားသုံးမှုကို ကန့်သတ်ပါ။
2. လေ့ကျင့်ခန်း- အထိုင်များချိန်ကို လျှော့ချပြီး လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ချိန်ကို တိုးပေးပါ။တစ်ပတ်လျှင် အနည်းဆုံး မိနစ် 150 ပြင်းထန်ပြင်းထန်သော လေ့ကျင့်ခန်း (ဥပမာ လမ်းလျှောက်ခြင်း၊ ရွရွပြေးခြင်း၊ စက်ဘီးစီးခြင်း စသည်) ကို ပြုလုပ်ပါ။
3. စောင့်ကြည့်စစ်ဆေးခြင်း- အလွန်အကျွံရေငတ်ခြင်း၊ မကြာခဏဆီးသွားခြင်း၊ မရှင်းပြဘဲ ကိုယ်အလေးချိန်ကျခြင်း၊ အနာကျက်နှေးခြင်း၊ အမြင်မှုန်ဝါးခြင်းနှင့် စွမ်းအင်ချို့တဲ့ခြင်းစသည့် ဆီးချိုရောဂါလက္ခဏာများကို ဂရုပြုပါ။သင့်တွင် ဤရောဂါလက္ခဏာများ သို့မဟုတ် အန္တရာယ်များသော လူဦးရေတွင် ရှိပါက၊ ကျေးဇူးပြု၍ ဆရာဝန်နှင့် တိုင်ပင်ပါ။တစ်ချိန်တည်းမှာပင် မိသားစုကိုယ်တိုင် စောင့်ကြည့်လေ့လာခြင်းသည်လည်း လိုအပ်သော နည်းလမ်းတစ်ခုဖြစ်သည်။

ကမ္ဘာ့ဆီးချိုရောဂါနေ့


တင်ချိန်- နိုဝင်ဘာ ၁၄-၂၀၂၃