ဟေမိုဂလိုဘင်ကို နားလည်အောင် ယူပါ။

01 ဟေမိုဂလိုဘင်ဆိုတာဘာလဲ
ဟေမိုဂလိုဘင်၏ အင်္ဂလိပ်အတိုကောက်မှာ HGB သို့မဟုတ် Hb ဖြစ်သည်။ဟေမိုဂလိုဘင်သည် သွေးနီဥများအတွင်း အောက်ဆီဂျင်ပို့ဆောင်ပေးသည့် အထူးပရိုတင်းတစ်မျိုးဖြစ်သည်။၎င်းသည် သွေးနီဥကိုဖြစ်စေသော ပရိုတင်းတစ်မျိုးဖြစ်သည်။၎င်းကို Globin နှင့် heme တို့ဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည်။တိုင်းတာမှုယူနစ်သည် သွေးတစ်လီတာလျှင် ဟေမိုဂလိုဘင်ဂရမ် (၁၀၀၀ မီလီလီတာ) ဖြစ်သည်။ဟေမိုဂလိုဘင်နှင့် သွေးနီဥများ၏ အသုံးပြုမှုတန်ဖိုးသည် တူညီပြီး ဟေမိုဂလိုဘင်များ တိုးလာခြင်းနှင့် ကျဆင်းခြင်းသည် သွေးနီဥဆဲလ်များ တိုးလာခြင်းနှင့် ကျဆင်းခြင်း၏ လက်တွေ့ကျသော အရေးပါမှုကို ရည်ညွှန်းနိုင်သည်။
ဟေမိုဂလိုဘင်၏ရည်ညွှန်းတန်ဖိုးသည် လိင်နှင့်အသက်ပေါ်မူတည်၍ အနည်းငယ်ကွဲပြားသည်။ရည်ညွှန်းသည့် အတိုင်းအတာမှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်- အရွယ်ရောက်ပြီးသူ အမျိုးသား- 110-170g/L၊ အရွယ်ရောက်ပြီးသူ အမျိုးသမီး- 115-150g/L၊ မွေးကင်းစ- 145-200g/L
ပုံမှန်အကွာအဝေးအောက် ဟေမိုဂလိုဘင် 02
ဟေမိုဂလိုဘင် ကျဆင်းမှုကို ဇီဝကမ္မနှင့် ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ အပြောင်းအလဲများအဖြစ် ခွဲခြားနိုင်သည်။ရောဂါဗေဒ လျော့ချခြင်းကို သွေးအားနည်းရောဂါ အမျိုးအစား အမျိုးမျိုးတွင် တွေ့ရလေ့ရှိပြီး အဖြစ်များသော အကြောင်းရင်းများ ပါဝင်သည်။
① ရိုးတွင်းခြင်ဆီ သွေးကြောဆိုင်ရာ ကမောက်ကမဖြစ်မှု၊ ဥပမာ- aplastic သွေးအားနည်းရောဂါ၊ သွေးကင်ဆာ၊ myeloma၊
② သံဓာတ်ချို့တဲ့သွေးအားနည်းရောဂါ၊ sideroblastic သွေးအားနည်းရောဂါ၊ megaloblastic သွေးအားနည်းရောဂါ၊ erythropenia (ဖောလစ်အက်ဆစ်နှင့် ဗီတာမင် B ချို့တဲ့ခြင်း) ကဲ့သို့သော သွေးကြောတွင်းဓာတ်ချို့တဲ့ခြင်း သို့မဟုတ် အသုံးချမှုအတားအဆီး၊
③ ခွဲစိတ်ပြီးနောက် စူးရှသောသွေးဆုံးရှုံးမှု သို့မဟုတ် စိတ်ဒဏ်ရာ၊ အူတွင်းနာ၊ ကပ်ပါးရောဂါ၊
④ မျိုးရိုးလိုက်သော ဆဲလ်ဖီရိုစီတီစစ်၊ paroxysmal nocturnal hemoglobinuria၊ ပုံမှန်မဟုတ်သော ဟေမိုဂလိုဘင်ရောဂါ၊ hemolytic သွေးအားနည်းရောဂါ၊
⑤ သွေးအားနည်းရောဂါသည် အခြားရောဂါများ (ဥပမာ ရောင်ရမ်းခြင်း၊ အသည်းရောဂါ၊ Endocrine စနစ်ရောဂါ) ကြောင့်ဖြစ်ရသည့် သွေးအားနည်းရောဂါ။
သွေးအားနည်းရောဂါ အခြေအနေ အမျိုးမျိုး ဖြစ်ပေါ်လာသောအခါ၊ သွေးနီဥများတွင် ဟေမိုဂလိုဘင် အဆင့်ဆင့် ကွဲပြားမှုကြောင့်၊ သွေးနီဥဆဲလ်များနှင့် ဟေမိုဂလိုဘင် လျော့နည်းမှု အတိုင်းအတာသည် တသမတ်တည်း ဖြစ်နေသည်။ဟေမိုဂလိုဘင် တိုင်းတာခြင်းအား သွေးအားနည်းရောဂါ၏ အတိုင်းအတာကို နားလည်ရန် အသုံးပြုသော်လည်း သွေးအားနည်းရောဂါအမျိုးအစား၊ သွေးနီဥအရေအတွက်နှင့် ပုံသဏ္ဍာန်ဆိုင်ရာ စစ်ဆေးခြင်းအပြင် သွေးနီဥဆဲလ်များနှင့် သက်ဆိုင်သည့် အခြားညွှန်ကိန်းများကို ပိုမိုနားလည်ရန် လိုအပ်ပါသည်။
03 ဟေမိုဂလိုဘင်သည် ပုံမှန်အကွာအဝေးထက်၊
ဟေမိုဂလိုဘင် တိုးလာမှုကို ဇီဝကမ္မနှင့် ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ တိုးမြှင့်မှုဟု ခွဲခြားနိုင်သည်။မြင့်မားသော အရပ်ဒေသများတွင် ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ မြင့်တက်မှုသည် အဖြစ်များပြီး အမြင့်ပိုင်းဒေသများတွင် နေထိုင်သူများ၊ နေထိုင်သူများ၊ သန္ဓေသား၊ မွေးကင်းစများနှင့် ကျန်းမာသော ပုဂ္ဂိုလ်များသည် ပြင်းထန်သော လေ့ကျင့်ခန်း သို့မဟုတ် ပြင်းထန်သော ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှု ပြုလုပ်စဉ်တွင် ဟေမိုဂလိုဘင်များ တိုးလာနိုင်သည်။မြင့်မားသော အမြင့်တွင်ရှိသော လေထဲတွင် အောက်ဆီဂျင်ပါဝင်မှုသည် လွင်ပြင်ထက်နိမ့်ပါသည်။လုံလောက်သောအောက်ဆီဂျင်လိုအပ်ချက်ကိုသေချာစေရန်အတွက်၊ ခန္ဓာကိုယ်သည် လျော်ကြေးပေးသည့်တုံ့ပြန်မှုတစ်ခုရရှိမည်ဖြစ်ပြီး၊ ဆိုလိုသည်မှာ၊ သွေးနီဥအရေအတွက်များလာမည်ဖြစ်ပြီး၊ ဟေမိုဂလိုဘင်များတိုးပွားလာမည်ဖြစ်သည်။၎င်းကို နာတာရှည် တောင်တက်ရောဂါဖြစ်သည့် “hypererythrosis” ဟုခေါ်လေ့ရှိသည်။အလားတူပင်၊ သားအိမ်အတွင်းရှိ hypoxic ပတ်ဝန်းကျင်ကြောင့် သန္ဓေသားနှင့် မွေးကင်းစကလေးများတွင် ဟေမိုဂလိုဘင်အဆင့်အတော်လေးမြင့်မားပြီး မွေးစမှ 1-2 လအကြာတွင် အရွယ်ရောက်ပြီးသူစံနှုန်းများအတိုင်း ကျဆင်းသွားနိုင်သည်။ပြင်းပြင်းထန်ထန် လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ခြင်း သို့မဟုတ် ပြင်းထန်သော ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုကို စတင်သောအခါတွင် သွေးပျစ်မှုနှင့် ဟေမိုဂလိုဘင်ကို တိုးလာစေသည့် hypoxia နှင့် အလွန်အကျွံ ချွေးထွက်ခြင်းကို ခံစားရနိုင်သည်။
Pathological elevation ကို relative elevation နဲ့ absolute elevation ဆိုပြီး ခွဲခြားနိုင်ပါတယ်။ဆွေမျိုးတိုးခြင်းသည် အများအားဖြင့် ပလာစမာ ပမာဏ ကျဆင်းခြင်းနှင့် သွေးထဲတွင် မြင်နိုင်သော အစိတ်အပိုင်းများ တိုးလာခြင်းကြောင့် ယာယီ ထင်ယောင်ထင်မှား ဖြစ်ရပါသည်။ရေဓာတ်ခမ်းခြောက်သောသွေးတွင် မကြာခဏတွေ့ရလေ့ရှိပြီး ပြင်းထန်စွာ အော့အန်ခြင်း၊ ဝမ်းလျှောခြင်း၊ ချွေးထွက်များခြင်း၊ မီးလောင်ဒဏ်ရာများ ပြင်းထန်ခြင်း၊ ဆီးချိုသွေးချိုရောဂါနှင့် ဆီးဆေးအများအပြားသုံးစွဲခြင်းတို့ကြောင့် ဖြစ်တတ်သည်။
အကြွင်းမဲ့ တိုးခြင်းသည် အများအားဖြင့် တစ်သျှူး hypoxia၊ သွေးထဲတွင် erythropoietin ပမာဏ တိုးလာခြင်းနှင့် ရိုးတွင်းခြင်ဆီမှ သွေးနီဥများ အမြန်ထုတ်လွှတ်ခြင်း နှင့် ဆက်စပ်နေသည်၊
① Primary Polycythemia - ၎င်းသည် နာတာရှည် myeloproliferative ရောဂါဖြစ်ပြီး၊ လက်တွေ့အလေ့အကျင့်တွင် အတော်လေးအဖြစ်များပါသည်။၎င်းသည် သွေးနီဥဆဲလ်များ တိုးပွားလာခြင်းနှင့် သွေးဖြူဥဆဲလ်များ တိုးပွားလာခြင်းနှင့်အတူ သွေးဖြူဥများနှင့် သွေးဥဆဲလ်များ တိုးပွားလာခြင်းကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသော နက်မှောင်သော အရေပြားအချွဲများဖြင့် လက္ခဏာရပ်များဖြစ်သည်။
② Secondary Polycythemia- အဆုတ်နှလုံးရောဂါ၊ လေပြွန်ကျောက်တည်ခြင်း၊ cyanotic မွေးရာပါနှလုံးချို့ယွင်းမှုနှင့် ပုံမှန်မဟုတ်သော ဟေမိုဂလိုဘင်ရောဂါ၊၎င်းသည် အချို့သောအကျိတ်များနှင့် ကျောက်ကပ်ရောဂါများဖြစ်သည့် ကျောက်ကပ်ကင်ဆာ၊ hepatocellular carcinoma၊ Uterine fibroid၊ သားအိမ်ကင်ဆာ၊ ကျောက်ကပ်သန္ဓေသားလောင်းနှင့် Hydronephrosis၊ polycystic ကျောက်ကပ်နှင့် ကျောက်ကပ်အစားထိုးခြင်းကဲ့သို့သော ကျောက်ကပ်ဆိုင်ရာရောဂါအချို့နှင့် သက်ဆိုင်ပါသည်။ထို့အပြင်၊ မိသားစုအလိုအလျောက် erythropoietin ၏အာရုံစူးစိုက်မှုတိုးလာခြင်းနှင့်မူးယစ်ဆေးဝါးကြောင့်ဖြစ်ရသည့်သွေးနီဥဆဲလ်များတိုးပွားလာခြင်းကိုလည်းတွေ့နိုင်သည်။
အားကစားလေ့ကျင့်မှုတွင် ဟေမိုဂလိုဘင် 04
အားကစားသမားများတွင် ဟေမိုဂလိုဘင်ပြောင်းလဲမှုများစွာရှိပြီး တစ်ဦးချင်းကွဲပြားမှုမှာ သိသာထင်ရှားပါသည်။ဟေမိုဂလိုဘင် မြင့်မားသည်ဖြစ်စေ နိမ့်သည်ဖြစ်စေ လေ့ကျင့်ခန်းလေ့ကျင့်နေစဉ် ၎င်းတို့၏ဟေမိုဂလိုဘင်၏ အတက်အကျပမာဏသည် ယေဘုယျအားဖြင့် လေ့ကျင့်ခန်းဝန်ပမာဏပြောင်းလဲမှုနှင့် ကိုက်ညီပြီး နှစ်ခုစလုံးသည် အချို့သောအတက်အကျများအတွင်းတွင် ရှိနေပါသည်။ဟေမိုဂလိုဘင်စောင့်ကြည့်ခြင်းလုပ်ငန်းစဉ်တွင်၊ လေ့ကျင့်ရေးအတွက် ပိုမိုရည်မှန်းချက်အကဲဖြတ်ခြင်းနှင့် လမ်းညွှန်မှုပေးနိုင်ရန်၊ အားကစားသမားတစ်ဦးစီ၏ ဟေမိုဂလိုဘင်ပြောင်းလဲမှုအပေါ် တစ်ဦးချင်းအကဲဖြတ်ခြင်းကို ပြုလုပ်သင့်သည်။
ပြင်းထန်သော လေ့ကျင့်မှုအစတွင် အားကစားသမားများသည် Hb လျော့နည်းသွားတတ်သော်လည်း ယေဘုယျအားဖြင့် ကျဆင်းမှုသည် ၎င်းတို့၏ပျမ်းမျှပျမ်းမျှ၏ 10% အတွင်းဖြစ်ပြီး အားကစားစွမ်းရည်မှာ သိသိသာသာကျဆင်းသွားမည်မဟုတ်ပေ။လေ့ကျင့်မှုအဆင့်တစ်ခုပြီးနောက်၊ ခန္ဓာကိုယ်သည် လေ့ကျင့်ခန်းပမာဏနှင့်လိုက်လျောညီထွေဖြစ်စေသောအခါတွင် Hb ၏အာရုံစူးစိုက်မှုသည် ပျမ်းမျှအဆင့်နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါက 10% ခန့်တိုးလာမည်ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းသည် စွမ်းဆောင်ရည်နှင့် အားကစားစွမ်းရည်ကို မြှင့်တင်ပေးသည့်လက္ခဏာဖြစ်သည်။ဤအချိန်တွင် အားကစားသမားများသည် ပြိုင်ပွဲများတွင် ယေဘူယျအားဖြင့် စွမ်းဆောင်ရည်ပိုကောင်းသည်။အကယ်၍ Hb အဆင့်သည် မမြင့်တက်သေးပါက သို့မဟုတ် လေ့ကျင့်မှုအဆင့်တစ်ခုပြီးနောက် ကျဆင်းသွားပါက မူလအခြေခံတန်ဖိုး 10% မှ 15% ကျော်လွန်ပါက လေ့ကျင့်ခန်းဝန်အား မြင့်မားနေပြီး ခန္ဓာကိုယ်သည် လေ့ကျင့်ခန်းနှင့် လိုက်လျောညီထွေမဖြစ်သေးကြောင်း ဖော်ပြသည်။ ဝန်။ယခုအချိန်တွင် လေ့ကျင့်ရေးအစီအစဉ်နှင့် ပြိုင်ဆိုင်မှုအစီအစဥ်ကို ချိန်ညှိကာ အာဟာရဖြည့်တင်းမှုကို အာရုံစိုက်သင့်သည်။
ထို့ကြောင့် ဟေမိုဂလိုဘင်ကို ထောက်လှမ်းသည့် လုပ်ငန်းစဉ်အတွင်း၊ လေ့ကျင့်ရေးဆရာများမှ ပစ္စည်းများရွေးချယ်ရာတွင် အထောက်အကူဖြစ်စေသည့် အားကစားသမားများအတွက် သင့်လျော်သော အဓိက အားကစားလေ့ကျင့်မှု၊ ခံနိုင်ရည်လေ့ကျင့်ခန်း သို့မဟုတ် အမြန်နှုန်းလေ့ကျင့်မှုတို့ကို ဆုံးဖြတ်ရန် ဖြစ်နိုင်သည်။
05 ဟေမိုဂလိုဘင် စစ်ဆေးခြင်း။
ဟေမိုဂလိုဘင်ရှာဖွေတွေ့ရှိမှုသည် ဓါတ်ခွဲခန်းစစ်ဆေးမှုအတွက် ဆေးရုံတွင် သွေးနမူနာယူရန် လိုအပ်ပြီး အသုံးများသော တိုင်းတာမှုနည်းလမ်းမှာ သွေးဆဲလ်ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာသူ၏ အရောင်အသွေးတိုင်းတာခြင်း ဖြစ်သည်။သွေးဆဲလ်ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာစက်ကိုအသုံးပြုခြင်းဖြင့် ဟေမိုဂလိုဘင်၏အာရုံစူးစိုက်မှုကို အလိုအလျောက်ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာနိုင်သည်။အထွေထွေဆေးရုံများတွင် ဟေမိုဂလိုဘင်အရေအတွက်ကို သီးခြားစီစစ်ဆေးရန်မလိုအပ်ဘဲ သွေးပုံမှန်စစ်ဆေးမှုများတွင် ဟေမိုဂလိုဘင်အရေအတွက်စစ်ဆေးမှုများပါဝင်သည်။
အိတ်ဆောင်ဟေမိုဂလိုဘင်ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာစက် 06
ခရီးဆောင်ဟေမိုဂလိုဘင်ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာစက်လူ့သွေးကြောမျှင်များ သို့မဟုတ် သွေးပြန်ကြောများ၏ သွေးတစ်ခုလုံးရှိ ဟေမိုဂလိုဘင်၏ အာရုံစူးစိုက်မှုကို သိရှိရန် အလင်းပြန်မှုနိယာမကို အသုံးပြုသည့် ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာမှုတစ်ခုဖြစ်သည်။ဟေမိုဂလိုဘင်မီတာရိုးရှင်းသောလုပ်ဆောင်ချက်ဖြင့် ယုံကြည်စိတ်ချရသောရလဒ်များကို လျင်မြန်စွာရရှိနိုင်ပါသည်။၎င်းသည် သေးငယ်သော၊ သယ်ဆောင်ရလွယ်ကူပြီး လည်ပတ်ရန် ရိုးရှင်းပြီး ခြောက်သွေ့သော ဓာတုစမ်းသပ်ချွတ်ကွက်ကို ရှာဖွေတွေ့ရှိရန် မြန်ဆန်သည်။ဟေမိုဂလိုဘင်စောင့်ကြည့်.လက်ချောင်းသွေးတစ်စက်ဖြင့် လူနာ၏ ဟေမိုဂလိုဘင် (Hb) အဆင့်နှင့် ဟီမာတိုခရစ် (HCT) ကို 10 စက္ကန့်အတွင်း သိရှိနိုင်သည်။အဆင့်တိုင်းရှိ ဆေးရုံများအတွက် အလွန်သင့်လျော်ပြီး စောင့်ရှောက်မှုဆိုင်ရာ စစ်ဆေးမှု လုပ်ငန်းများ လုပ်ဆောင်ရန်အတွက် မြှင့်တင်ရန်နှင့် ရပ်ရွာကိုယ်ကာယ စစ်ဆေးမှုလုပ်ငန်းများတွင် အသုံးပြုရန်အတွက် ပိုမိုသင့်လျော်ပါသည်။သမားရိုးကျ ထောက်လှမ်းခြင်းနည်းလမ်းများသည် သွေးနမူနာများကို စုဆောင်းပြီး စမ်းသပ်ရန်အတွက် ဓာတ်ခွဲခန်းသို့ ပြန်ပို့ရန် လိုအပ်ပြီး ၎င်းသည် အလုပ်များပြီး ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုဝန်ထမ်းများအတွက် လူနာများနှင့် ၎င်းတို့၏မိသားစုများကို အချိန်မီဆက်သွယ်ရန် အဆင်မပြေပါ။သို့သော်၊ သယ်ဆောင်ရလွယ်ကူသော ဟေမိုဂလိုဘင်မီတာများသည် ယင်းအတွက် ပိုမိုကောင်းမွန်သောအဖြေကို ပေးစွမ်းသည်။